تجربیات خانواده ها در مورد وضعیت بیمهای خدمات بهداشتی، درمانی و توانبخشی
بیمهها میتوانند نقش موثری در کاهش هزینههای درمانی و توانبخشی کودکان دارای معلولیت داشته باشند اما به نظر میرسد که با آنکه بسیاری از آنان، بیمههای پایه(مثل بیمهسلامت) را دارند اما این بیمهها گاه برخی از هزینههای درمانی(مثل دندانپزشکی) و توانبخشی(مثل کاردرمانی و گفتاردرمانی) را یا پوشش نمیدهند یا سطح پوشششان پایین است.در ادامه تجربیات خانواده ها را در این زمینه می خوانیم.
بیمهها میتوانند نقش موثری در کاهش هزینههای درمانی و توانبخشی کودکان دارای معلولیت داشته باشند اما به نظر میرسد که با آنکه بسیاری از آنان، بیمههای پایه(مثل بیمه تامیناجتماعی و بیمهسلامت) را دارند اما این بیمهها گاه برخی از هزینههای درمانی(مثل دندانپزشکی) و توانبخشی(مثل کاردرمانی و گفتاردرمانی) را یا پوشش نمیدهند یا سطح پوشششان پایین است و یا در صورتی هزینهها را پرداخت میکنند که به بیمارستانهای خودشان مراجعه شود. بنابراین بعضی از خانوادهها ناگزیرند که بخش عمده هزینهها را شخصا تقبل کنند.
در ادامه تجربه چند خانواده در مورد وضعیت بیمه ها را می خوانیم:
مصاحبه 1:«من الان بچهام بیمه سلامته، خدا شاهده هیچی رو نمیده.... یعنی داروها رو که میگه خارجیه نمیده.... بیرون هم ببریم برای کاردرمانی و اینها باید آزاد حساب کنیم... حتی ویزیت اکثر دکترها هم که میریم همینه یعنی باید از جیب بدیم چون اصلا قبول ندارن میگن طرف قرارداد ما نیست.... خوب این آخه چه بیمهایه؟ یعنی چه فایده داره که بچه من این بیمه رو داشته باشه...»
بحث گروهی با مادران کودکان CP، کرمان
مصاحبه 2:«الان این بیمه تامیناجتماعی که ما هستیم اصلا فایدهای نداره، دارو که هیچی همه رو خودمون میدیم، دکتر هم میبریم بشه 50 تومن، 45 تومنش رو خودمون میدیم... ولی خوب یه چیزایی مثل دندونپزشکی دیگه هزینهاش خیلی بالاست، یعنی واقعا ما توانش رو نداریم. این بچهها هم مشکل دندون زیاد دارن یه بخشیش هم به خطر داروهاشونه.... الان من برای بچهام واقعا بیشتر از اینکه کار دندونپزشکی انجام بدن، دندونکشی میکنن چون بخواد درست کنه برای یه دندون باید میلیونی پول بدم، ندارم اونم هم دندون خراب رو میکشه....»
بحث گروهی با مادران کودکان دارای معلولیت ذهنی، کرمان
مصاحبه 3:« تامیناجتماعی اینجوریه که اگه ببرم بیمارستان خود تامین اجتماعی مجانیه ولی اگه ببرم جای دیگه تقریبا آزاده باید خودم بدم، خوب اون دکتری که بچه رو میبری که همیشه تو بیمارستان تامیناجتماعی نیست، میگه من یه جا دیگه عمل میکنم.... برای توانبخشی هم مثلا اگه فیزیوتراپی بنویسه و بیارم مرکز خود تامین اجتماعی مجانیه ولی کاردرمانی که اینجا نداره اصلا، بیرون رو هم قبول نمیکنن... اصلا این بیمه بههیچ درد ما نمیخوره...»
مصاحبه با پسر 9 ساله، ساکن اهواز، دارای معلولیت جسمی حرکتی
بیمههایتکمیلی هم چالشهای خودشان را دارند. یکی از اولین چالشها این است که افرادی که شغل آزاد دارند به راحتی نمیتوانند از بیمهتکمیلی برخوردار شوند چون شرایط و ضوابط دریافت این بیمهها طوری پیشبینی شده که به صورت خویش فرما، دشواریها و هزینههای زیادی دارد. چالش دیگر، حقبیمه بالایی است که باید به صورت ماهانه یا سالانه برای بیمه تکمیلی پرداخت کنند. علاوه بر آن بیمههای تکمیلی گاه از پذیرش افراد دارای معلولیت سر باز میزنند چرا که میدانند این افراد هزینه زیادی برای شرکتهای بیمهای دارند. مسئلهی دیگر بیمههایتکمیلی این است که خانواده ابتدا باید هزینهها را شخصا پرداخت کند و بعد با ارائه دادن فاکتور و .. آن را بعد از چند ماه از بیمه پس بگیرد. در حالی که خیلی از این خانوادهها درآمد و یا پساندازی که بتواند این امکان را برایشان ایجاد کند را ندارند.
مصاحبه 5:«من الان دخترم که معلول مادرزادیه، میرم که بیمهتکمیلی بکنم، نمیکنه میگه چون بچه تو مادرزادی معلوله چون شوهرم هم شغل آزاده....من و شوهرم رو بیمه تکمیلی میکنن ولی اونو نه، در صورتی که اون بیشتر نیاز داره و همه چیز رو آزاد میخریم یا عملی میشه خودمون آزاد میدیم الان همه این بچهها باید بیمه باشن ولی هیچ کدوم بیمه نیستن، الان میگن باید شوهرت بیمه عمر باشه که وارث اون دخترت باشه و اگه خدای نکرده شوهرت فوت کنه بتونه از اون استفاده کنه در صورتی که این خودش باید بیمه شخصی داشته باشه که بعد از 20 سالگی حقوق بگیره....»
مصاحبه با مادر دختر 12 ساله، ساکن تبریز، دارای معلولیت جسمی حرکتی
علاوه بر بیمهها، سازمان بهزیستی نیز به خانوادهها اعلام کرده است که میتوانند با ارائه رسید بخشی از هزینههای درمانی و یا توانبخشی فرزندانشان را از این سازمان بگیرند. اما به نظر میرسد که گاه محدودیتهای مالی سازمان، مانع پرداخت بهموقع و یا کامل هزینهها بوده است.
مصاحبه 6:«ما عملش رو انجام دادیم، مهر همین پارسال میشه. هزینهاش چهار و پونصد شد، واقعا اینقدر نیست ولی ما چون نداشتیم من مجبور شدم از چند نفر قرض بگیرم. قبلش رفته بودم بهزیستی که آقا هزینهاش اینجوریه. گفتش شما عمل کنید بعد فاکتور بگیرید بیارید ما پرداخت میکنیم.... نمیتونیم پیشپیش بدیم. من گفتم وام بهم بدید .... گفتن نه شما عمل کنین فاکتور بیارید.... باور میکنید من فاکتور رو که بردم گفت اینجا نذار گم میشه، بودجه نیستش، اصلا معلوم نیست کی بیاد.... منم الان به مردم بدهی دارم چون گفتم به من قرض بدین من از بهزیستی میگیرم و میدم....»
مصاحبه با مادر پسر 5 ساله، ساکن گرگان، CP