کودکان معلول یا کودکان با نیازهای ویژه ؟
عبارت "نیازهای ویژه" محصول ویژگیهای فرد و موانعی است که توسط اجتماع ایجاد شده است. در راه برطرفکردن آن نیازها موانع متعددی به چشم میخورد که به طور عمده توسط بشر ایجاد شدهاند. برخی از این موانع عبارتند از خدمات و سیستمهای ناکارآمد، سیاستگذاری های تبعیضآمیز، نگرشهای اجتماعی، برچسبها و غیره.نظام آموزشی هر کشور باید در مسیر پاسخگویی به نیاز های خاص این کودکان تغییر کند و در این زمینه کمترین میزان جداسازی باید اعمال شود.
گاهی زمانی که صحبت از ارائه خدمات آموزشی و یا سلامت به کودکان میشود اصطلاحات دیگری برای توصیف کودکان دارای معلولیت مورد استفاده قرار می گیرند. شایع ترین آن کودکان با نیازهای ویژه است.
برخی معتقدند نیازهای ویژه اصطلاحی كلي و نسبتا بحث برانگيز است بویژه که نیازها می توانند بسیار تغییر پذیر باشد اما فرهودیان و همکاران معتقدند که عبارت "نیازهای ویژه" در ارتباط با ناتوانی معنا مییابد، که محصول ویژگیهای فرد و موانعی است که توسط اجتماع ایجاد شده است. در راه برطرفکردن آن نیازها موانع متعددی به چشم میخورد که به طور عمده توسط بشر ایجاد شدهاند. برخی از این موانع عبارتند از خدمات و سیستمهای ناکارآمد، سیاستگذاری های تبعیضآمیز، نگرشهای اجتماعی، برچسبها و غیره.
تهذیبی با انتقاد از عبارت "کودکان استثنایی" اصطلاح "کودکان دارای نیاز های ویژه" را به دلیل اینکه طیف تفاوتهای بیشتری را پوشش میدهد، پیشنهاد میکند. از نظر وی کودک دارای نیاز های ویژه، کودکی است که علاوه بر ویژگیها و نیازهای کودکان عادی، دارای ویژگی و نیازهای خاص خود است که نظام آموزشی هر کشور باید در مسیر پاسخگویی به نیاز های خاص او تغییر کند و در این زمینه کمترین میزان جداسازی باید اعمال شود. همچنین او معتقد است که اکثر منابع علمی افرادی با کمتواناییهای هوشی، تیز هوشی، آسیبهای شنوایی، آسیبهای بینایی، آسیبهای جسمی حرکتی، اختلالات رفتاری- هیجانی و اختلالات یادگیری را به عنوان افراد دارای نیاز های ویژه محسوب مینمایند، حال آنکه باید به نیازهای ویژه اقلیتهای قومی-گروهی- زبانی،کودکان ساکن مناطق محروم و یا کودکان کار نیز توجه کرد.
- فرهودیان، علی. یارمحمدی واصل، مسیب. صادقی، ماندانا. ساوری، محمد اسماعیل. سلیمانی نیا، لیلا . مقامی محمدرضا. (1394). تعریف و مفهومسازی نیازهای ویژه، شناسایی و اولویتبندی پژوهشی گروههای با نیازهای ویژه. روانشناسی افراد استثنایی, 5(19), 62-77.
- تهذیبی، نسرین(1384). آموزش و پرورش كودكان داراي نيازهاي ويژه. ماهنامه پيوند. 311، ص 38